Amiăng là nguyên liệu để sản xuất tấm lợp fibro - xi măng. Tại vùng cao, miền núi không chỉ sử dụng để lợp mái nhà, mái bếp, nhiều bà con còn hứng nước mưa từ tấm lợp fibro - xi măng để sử dụng trong sinh hoạt.
Amiăng là nguyên liệu để sản xuất tấm lợp fibro - xi măng. Tại vùng cao, miền núi không chỉ sử dụng để lợp mái nhà, mái bếp, nhiều bà con còn hứng nước mưa từ tấm lợp fibro - xi măng để sử dụng trong sinh hoạt. Tuy là vật liệu xây dựng đã và đang được sử dụng nhưng amiăng cũng đã và đang gây độc hại nghiêm trọng đển sức khỏe và sinh mạng con người khi trên thực tế và nhiều công trình khoa học đã chỉ rõ amiăng là chất gây ung thư. Được biết, mỗi năm thế giới có trên 107.000 người chết vì các bệnh ung thư có liên quan đến amiăng như ung thư phổi, ung thư trung biểu mô và bệnh bụi phổi amiăng. Hiện nay, nhiều nước đã cấm tất cả sản phẩm có chứa amiăng, hiện chỉ còn 35 nước sử dụng, trong đó có Việt Nam.
Ảnh minh họa
Amiăng có kích thước sợi vô cùng nhỏ bé, các sợi này nếu không được bao gói, bảo quản, vận chuyển, sử dụng đúng cách sẽ rất dễ phát tán vào không khí xung quanh, hậu quả là không chỉ người lao động trong các cơ sở sản xuất tấm lợp AC, mà cả cộng đồng dân cư phải hứng chịu.
Bên cạnh đó, trong quá trình sản xuất tấm lợp AC, người ta phải dùng một lượng nước đáng kể để tạo pha lỏng, rồi khuấy trộn hỗn hợp amiăng với các chất phụ gia khác. Không phải nhà máy tấm lợp AC nào cũng sử dụng nước tuần hoàn, mà ngay cả đối với các nhà máy sử dụng phương pháp tuần hoàn nước cũng không tránh khỏi việc nước, bùn thải có chứa amiăng thải vào hệ thống kênh mương, vào môi trường. Bùn thải khi bị khô kiệt sẽ lại phát tán bụi, sợi Amiang vào không khí, đầu độc người dân, nếu người dân uống phải nước nhiễm amiăng sẽ bị các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa.
Theo số liệu thống kê, với lượng tiêu thụ amiăng trung bình ở Việt Nam trong những năm từ 1990-2014, kể từ khi các nhà máy sản xuất tấm lợp AC ồ ạt ra đời ở Việt Nam trung bình là 70 ngàn tấn/năm thì trong gần 25 năm qua chúng ta đã “mang về” Việt Nam tới 1.750.000 tấn khoáng chất độc hại này. Nếu gộp cả lượng amiăng đã sử dụng ở Việt Nam từ khi nhà máy tấm lợp AC đầu tiên ở Việt Nam được xây dựng ở Đồng Nai vào năm 1963 thì có lẽ lượng amiăng đã được sử dụng và đang tồn tại ở nước ta ở các dạng khác nhau xấp xỉ lên đến trên 2 triệu tấn.
Hàng triệu căn nhà đang sử dụng tấm lợp rải khắp cả nước tập trung chủ yếu ở khu vực miền núi, vùng khó khăn
Ngoài amiăng Việt Nam còn nhập rất nhiều sản phẩm chứa amiăng như: vải, má phanh, vật liệu cách nhiệt, đệm, thừng, sợi, thảm; đặc biệt các tấm phẳng để trang trí hoặc ngăn che trong các tòa nhà chung cư cao tầng, nhà văn phòng…
Với khoảng 02 triệu tấn đã sử dụng số lượng người đã mắc ung thư trung biểu mô là khoảng 11.764 người, chưa tính mắc ung thư phổi, thanh quản, buồng trứng và bệnh bụi phổi amiăng.
Amiăng là chất có thời gian bán hủy rất dài hàng chục năm, đặc biệt với hàng triệu căn nhà sử dụng đang sử dụng tấm lợp rải khắp cả nước và như vậy có hàng triệu người sống trong đó, tập trung chủ yếu ở khu vực miền núi, vùng khó khăn, sự hiểu biết về tác hại của amiang với sức khỏe còn rất hạn chế, do đó họ chưa biết dự phòng tác hại của amiăng cho chính mình và cho cộng đồng, họ đã nghèo nay lại có thêm nguy cơ có thể mắc phải những bệnh tật tiềm ẩn từ tấm lợp có chứa amiăng.
Ngày 01/01/2018, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, xây dựng phát triển vật liệu xây dựng sử dụng cho các công trình ven biển và hải đảo đến năm 2025; xây dựng lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023.
VP